تشبیه به اذیت‌کنندگان موسی (قرآن)در سوره احزاب به ممنوع شدن مؤمنان از آزار رساندن به پیامبر همچون بنی اسرائیل اشاره شده است. ۱ - ممنوع شدن مؤمنان از آزار رساندندر سوره احزاب به ممنوع شدن مؤمنان از تهمت زدن به پیامبر -صلی الله علیه و آله وسلم- اشاره شده و آن را به آزار رساندن قوم موسی ( بنی اسرائیل) به وی تشبیه کرده است: یـایها الذین ءامنوا لا تکونوا کالذین ءاذوا موسی فبراه الله مما قالوا و کان عند الله وجیهـا. «ای کسانی که ایمان آورده‌اید مانند کسانی مباشید که موسی را (با اتهام خود) آزار دادند و خدا او را از آنچه گفتند مبرا ساخت و نزد خدا آبرومند بود.» ۱.۱ - نهی از آزار نبیدر این آیه مؤمنین را نهی می‌فرماید از اینکه مانند بعضی از بنی اسرائیل باشند، و با پیغمبرشان عملی انجام دهند که آنان انجام دادند، یعنی پیغمبرشان را اذیت کنند. و مراد از این اذیت مطلق آزارهای زبانی، و یا عملی نیست، گرچه مطلق آزار پیامبران حرام و مورد نهی است، ولی در خصوص آیه به قرینه جمله" فبراه الله- خدا تبرئه‌اش کرد" مراد آزار از ناحیه تهمت و افتراء است، چون این اذیت است که رفع آن محتاج به تبرئه خدایی است. و شاید علت اینکه از بیان آزار بنی اسرائیل نسبت به موسی -علیه السلام- سکوت کرد، و نفرموده که آزارشان چه بوده، مضمون آن حدیث را تایید کند، که فرمود: بنی اسرائیل این تهمت را به موسی زدند، که وی آنچه مردان دارند ندارد، و خدا هم موسی را از این تهمت تبرئه کرد، و به زودی حدیث مزبور از نظر خواننده عزیز خواهد گذشت. و اما در خصوص رسول گرامی اسلام، و اینکه تهمتی که به وی زدند چه بوده؟ بهترین وجهی که ذکر کرده‌اند این است که آیه شریفه اشاره است به تهمتهایی که به آن جناب در خصوص داستان زید و زینب زدند، و بعید نیست که چنین باشد، چون در روایات بسیاری که در این قصه وارد شده، مطالبی است که با قداست ساحت رسول خدا -صلی الله علیه وآله- مناسبت ندارند. "و کان عند الله وجیها"- یعنی او نزد خدا صاحب جاه و آبرو، و مقام و منزلت بود، و این جمله علاوه بر اینکه به طور اجمال مشتمل بر تبرئه موسی است، تبرئه را نیز تعلیل می‌کند، و بیان می‌نماید که چرا خدا او را تبرئه کرده، و این آیه و آیه بعدش نوعی اتصال به آیه قبل دارد، که از ایذای پیغمبر نهی می‌کرد. ۲ - پانویس
۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۰۹، برگرفته از مقاله «تشبیه به اذیّت‌کنندگان موسی». |